İşletmelerde Beceri Eğitimi Klavuzu İçin TIKLAYINIZ...

İşletmelerde Beceri Eğitim Nedir?

İşletmelerde Beceri Eğitimi, Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde öğrenim gören öğrencilerin 11 ve 12. sınıflarda alanı ile ilgili bir kamu kurumu veya özel kurumda belli bir süre uygulamalı eğitim görmesidir. Buna staj eğitimi de diyebiliriz.

Okulun ilgili koordinatör müdür yardımcısı, alan şefi ve alan öğretmenlerinin çalışmalarıyla öğrencilerin beceri eğitimi yapacakları en uygun iş yerleri belirlenir. Beceri eğitimi başlangıcında okul tarafından 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ve Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği'nin belirlediği çerçevede bir sözleşme hazırlanarak öğrenci velisi, iş yeri yetkilisi ve okul müdürü imzalar. Biz buna protokol de diyebiliriz. Böylelikle öğrenci resmi olarak beceri eğitim uygulamasına başlar.

İşletmelerde Beceri Eğitimi Hangi Sınıflarda ve Ne zaman Verilir?

Genellikle işletmelerde beceri eğitimi 12. Sınıfta verilir ve 24 saattir. Okulların başladığı Eylül ayında başlar, okulların kapandığı Haziran ayında biter. 

Aktif, yani eğitim-öğretimin açık olduğu, dönemlerde beceri eğitimi yapan öğrenciler haftanın üç günü; Pazartesi, Salı, Çarşamba veya Çarşamba, Perşembe, Cuma günleri uygulama eğitimi görmektedirler.

Beceri eğitimi öğrencisi, staj dosyası adı verilen dosyaya işyerinde yaptığı işleri alanın gelişim tablosu doğrultusunda her gün işler. İlgili koordinatör öğretmen tarafından her hafta inceler. Eğitim sonunda da yapılan beceri eğitimi sınavıyla birlikte dosya puanlanarak öğrenciye not verilir.

Öğrencinin sigortası SGK'ya okul tarafından bildirilmektedir. Öğrencinin sigortası okul tarafından ödenir. Bu ödeme sadece sağlık güvencesi içindir. Emeklilik primini kapsamaz.

İşletmelerde Beceri Eğitim Yapan Öğrencileri Kim Takip Eder?

Beceri eğitim yapan öğrencilerinin iş ve işlemlerinin takibi için okul tarafından alanın öğretmenlerinden biri görevlendirilir. Görevlendirilen öğretmene koordinatör öğretmen olarak tanımlanmaktadır.

Koordinatör öğretmen, öğrencilerin işe gidiş-çıkış saatleri, iş yerinde yaptıkları işleri, usta öğreticiyle olan çalışmalarını, devamsızlığı, staj dosyası ve benzeri durumlarını takip yapar ve çalışmalarla ilgili haftalık ve aylık raporları okula sunar.

İşletmelerde Beceri Eğitimi Nasıl Değerlendirilir?

Öğrencinin işletmelerde beceri eğitim notunu, birinci dönem için işyeri yetkilisinin verdiği not e-okula girilir ve karnesine işlenir. İkinci dönem ise işyerinin verdiği not, öğrenci stajyer dosya puanı ve işletmelerde beceri eğitim sınavı puanının belli ağırlıkları hesaplanarak öğrenciye takdir edilir.

İşletmelerde Beceri Eğitim Yapan Öğrenciler Ücret Alır Mı?

İşletmelerde beceri eğitimi yapan öğrenciler ücret alır.

Bir öğrencinin alacağı staj ücreti; asgari ücretin (Asgari geçim indirimi çıkartılmış haliyle) %30'undan az olamaz.

 İşletmelerde Beceri Eğitim Konusunda Öğrencilerin Bilmesi Gereken Konular ?

1- İşletmelerde Beceri Eğitimi Yapması Uygun Görülen Öğrenciler , Okullarından Beceri Eğitimi Kitabını aldıktan Sonra Okulların Kapanmasından Başlayarak , Yeni Öğretim Yılının Başlamasına Kadar , Bölüm Şefinin Uygun Olduğunu Belirtiği İşletme İle Sözleşme İmzalatabilir

2- Okul ve işletme arasında sözleşme imzalanmadan öğrenciler beceri eğitimine başlayamaz. Karşılıklı imzalanan sözleşmenin geçerliliği okulun açıldığı tarihte başlar. Aksi durumda doğabilecek her türlü sorumluluk öğrenci, veli ve işletmeye aittir.

3- Öğrenci kendi isteği ile işletmeden ayrılamaz. Öğrencinin veya işletmenin beceri eğitimi ile ilgili sorunları varsa bunları koordinatör öğretmenlere veya okuldaki koordinatör müdür yardımcısına iletmelidirler. Eğer sorunlar giderilemiyorsa o zaman sözleşmeler feshedilerek öğrenci işletmeden çekilir. Öğrencinin disiplinsiz davranışları varsa onun hakkında da disiplin işlemi yapılır.

4- Öğrenciler, giyim, mesaiye riayet ve iş disiplini açısından işletme kurallarına uymak zorundadırlar.

5- Son sınıfta beceri eğitimine başlayan öğrencilere yarıyıl tatilinde ücretli izin verilir. 

6- Öğrencilerin işletmelere devamı zorunludur. Mazeretleri olan öğrenciler mazeretlerini işleteme yetkilisine iletirler. İşletme yetkilisinin ve okul yönetiminin uygun görmesi halinde öğrencilere ücretsiz mazeret izni verilebilir. Mazeret izin dilekçeleri beceri eğitimi kitapçığında bulunmaktadır.

7- Rahatsızlanan öğrenciler okul veya işletme tarafında hastaneye sevk edilirler. Okulun SSK işyeri sicil numarası beceri eğitimi kitapçığında bulunmaktadır. SSK sicil numaranız okuldan aldığınız Sigorta Sicil Katında bulunmaktadır. Beceri eğitimi kitapçığı içinde bulunan boş sevki doldurarak hastanelere gidebilirsiniz.

8- İşletmelerde yaptığınız iş ve işlemleri beceri eğitimi kitapçığınızdaki raporlara yazınız ve çiziniz. Yaptığınız iş ve işlemler usta öğreticiler tarafından 100 puan üzerinden değerlendirilecek, verilen puan rapor kâğıtlarına yazılıp usta öğretici tarafından imzalanacaktır. Beceri kitapları yılsonunda toplanarak başarınız değerlendirilecektir.

9- Beceri eğitimi yapan öğrenciler ikinci dönemin sonunda okul atölyelerinde beceri sınavına alınmaktadır. Beceri sınavlarında öğrencilere müfredat içinde bulunan konularla ilgili olarak teorik ve uygulamalı sorular sorulmaktadır. Sınavda başarılı olmanız işletmede alacağınız eğitimle mümkün olacaktır.

10- Bir öğrencinin uygulamalı atölye dersinin yılsonu notu; İşletmelerde yapılan meslek eğitiminde öğrencilerin her dönemde temrin, proje, iş, deney ve hizmet değerlendirilmesinden aldığı puanlar ve varsa telafi eğitimi süresince yaptıkları temrin, proje, iş ve hizmetlerden aldıkları puanların aritmetik ortalaması alınarak dönem notu takdir edilir. İki dönem notlarının aritmetik ortalaması ile yılsonu beceri sınavı notunun aritmetik ortalaması yılsonu başarı notudur. Beceri sınavı 100 puan üzerinden değerlendirilir. Bunun 80 puanı sınav 20 puanında iş dünyasına takdir edilir ve elde edilen puan nota çevrilir. Öğrencinin uygulamalı dersten başarılı sayılabilmesi için iki dönem notlarının aritmetik ortalaması ile yılsonu beceri sınavı notunun aritmetik ortalaması en az geçer not olması ve yılsonu sınavından da en az geçer not alması şartları aranır.

11- İşletmelerde beceri eğitimi yapan öğrencileri işyerlerinde izlemek, varsa sorunları gidermek ve her konuda rehberlik yapmak üzere okul yönetimince koordinatör öğretmenler görevlendirilmektedir.

12- İşletmeye ait malzemeleri hangi amaç ve nedenle olursa olsun dışarı çıkarmayınız. İş çıkışı üzerinizde malzeme kalmadığından emin olmalısınız.

13- İşletmede geçen zamanınızı çok iyi değerlendiriniz. İşletmede kazandığınız tecrübe, kendinize olan güveninizi artıracaktır.

14- Kullanmasını bilmediğiniz ve çalışmanıza müsaade edilmeyen makine ve cihazları kullanmayınız. Aksi durumda hem kendinize hem de işletmeye büyük Zaralar verebileceğinizi unutmayınız.

15- İşletmedeki çalışma başarınız, tutum ve davranışlarınız olumlu olduğunda, mezuniyet sonrası işletmede çalışma şansınız olacağını unutmayınız.

İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ KONUSUNDA İŞLETMELERİN BİLMESİ GEREKENLER

1. Kanunun kapsamına giren işyerlerinde 4702 sayılı kanuna göre 20 ve 20'den fazla işçi çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının % 5'inden az, % 10'undan fazla olmamak üzere, mesleki ve teknik eğitim öğrencilerine beceri eğitimi yaptırmak zorundadır.

2. İstedikleri takdirde 20'den az personel çalıştıran işletmelerde okulun uygun görmesi halinde meslek lisesi öğrencilerine beceri eğitimi yaptırabilirler.

3. 20 ve daha fazla işçi çalıştıran ve Milli Eğitim Bakanlığınca işletmelerde meslek eğitimi kapsamına alınan meslek alanları ile ilgili, üretim ve hizmet faaliyetlerini yaptığı halde öğrencilere beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitim yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince, 18 yaşını bitirenlere ödenmesi gereken asgari ücretin 2/3'ü oranında Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma fonuna para yatırmaları gerekir.

4. İşletmeler, beceri eğitim yapan öğrencilere yaşına uygun asgari ücretin % 30'undan az olmamak üzere ücret ödemeleri gerekir. Ödenecek ücret her türlü vergiden muaftır (3308 SK Madde 25).

5. İşletmelerde beceri eğitimi yapan öğrenciler çalışırken, işletmenin kusurundan dolayı meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işletmeler sorumlu olacaktır.

6. İşletmelerde beceri eğitim yapan öğrencilerin sigorta işlemleri ve sigorta primlerinin ödenmesi okuluz tarafından yapılacaktır. İşletmelerin öğrencilerimizle ilgili sigorta konusunda hiçbir mali yükümlülükleri yoktur.

7. Yıllık beyanname veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, yılsonunda gelir ve kurumlar vergilerinin % 1'ini, gelir ve kurumlar vergisinden ayrı olarak Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonuna ödeyeceklerdir.

8. 3308 sayılı kurumlar kapsamına giren işletmelerde, kanunda belirlenen sınırlar ve Milli Eğitim Bakanlığınca tespit edilen esas ve ölçüler içinde çıraklara ve meslek lisesi öğrencilerine beceri eğitimi yaptıran gerçek ve tüzel kişilere, gelir ve kurumlar vergisine göre fona ödedikleri paranın % 50'sini geri alacaklardır. Bu işlem için işletmelerin İl Milli Eğitim Müdürlüklerine müracaat etmeleri gerekir.

9. Öğrenciler haftanın iki günü okulda teorik derslerini görürler. Haftanın üç günüde işletmelere giderler. Dini ve Milli bayram günlerinde öğrencilere ücretli izin verilir.

10. Öğrencilerimiz, giyim, mesaiye riayet ve iş disiplini açısından işletme kurallarına uymak zorundadırlar. Bu konuda öğrencilerimize gereken bilgiler beceri eğitimi başlarken verilmektedir.

11. Son sınıfta beceri eğitimine başlayan öğrencilere yarıyıl tatilinde ücretli izin verilir. Onuncu sınıftan itibaren beceri eğitimine başlayan öğrencilere yaz aylarında bir ay ücretli izin verilir.

12. Öğrencilerin işletmelere devam etmesi esastır. Mazeretleri olan öğrencilere okul yönetiminin de görüşü alınarak ücretsiz mazeret izni verilebilir.

13. Öğrencilerin mazeretli ve mazeretsiz devamsızlıkları görevliler tarafından sağlıklı tutulmalıdır. Ay sonlarında her öğrencinin devam durumu beceri eğitimi kitabındaki "Aylık Devamsızlık Bildirme Çizelgesine işlenerek geciktirilmeden, faksla, koordinatör öğretmenle veya posta yolu ile okula gönderilmelidir.

14. Mazeretsiz olarak üç gün işletmeye gelmeyen öğrenci, iki gün içinde okula bildirilmelidir.

15. Rahatsızlanan öğrenciler okul veya işletme tarafından hastanelere sevk edilebilirler. Okulun ve öğrencinin SSK ile ilgili numaraları beceri eğitimi kitabında bulunmaktadır.

16. Öğrencinin disiplin soruşturmasını gerektirecek davranışta bulunması halinde, bu durum işletme tarafından bir raporla okula bildirildiğinde gerekli disiplin uygulaması okulumuz tarafından yapılarak sonucu işletmenize bildirilecektir.

17. Öğrencilerin mazeretsiz yaptıkları devamsızlıklar üzerinde hassasiyetle durulmalı, gelecekte çalışacakları işletmeler için zaman disiplini kazanmaları sağlanmalıdır.

18. Öğrenciler vardiyalı olarak çalıştırılamazlar. Gelişmekte olan öğrenciler bedenen çok ağır işlerde çalıştırılamazlar. Öğrencilerin çalışmaları mesai saatiyle sınırlı olduğu unutulmamalı, geç saatlere kadar çalıştırılmamalıdır.

19. Öğrencilerimiz, yaşları nedeniyle eğitim. Öğretim ve gelişme dönemindedir. Yanlış davranışlar gösterdiklerinde yetkililer tarafından uyarılmalıdır. Kötü söz ve fiziki muamelede bulunulmamalıdır.

20. Öğrenciler işletmenin sosyal imkânlarından yararlandırılarak motive edilmelidir.

21. Meslek Lisesi öğrencilerinin işletmelerde öğrenmeleri gereken uygulamalı iş ve işlemleri içeren bölümlere göre müfredat programları okul tarafından işletmelere verilecektir. Öğrencilerin müfredatta belirtilen iş ve işlemleri öğrenebilmesi için üretim birimlerinde farklı iş ve makinelerde çalıştırılmalıdır. Üretimde olmayan ancak öğrencinin görmesi gereken hususlar varsa bunlar yapılacak bir planlamaya göre öğrencilere verilmelidir.

22. Öğrenciler bölümlerine göre müfredat programında görmeleri gereken konuların en az % 80'inin işletme tarafından uygulanması zorunludur. İşletmede uygulanması mümkün olmayan konular varsa bunların telafisi için okul yönetimi ile işbirliği yapılmalıdır.

23. Öğrencilerin işletmelerde yaptıkları iş ve işlemleri beceri eğitimi kitabındaki boş rapor kâğıtlarına resim ve rapor olarak yazmaları mutlaka sağlanmalıdır. Yapılan her iş eğitici usta tarafından 100 puan üzerinden değerlendirilmeli, verilen puanlar rapor kâğıdına yazılarak eğitici usta ve öğrenci tarafından imzalanmalıdır. Öğrencinin beceri kitapları yılsonlarında toplanarak başarısı değerlendirilirken dikkate alınmaktadır.

24. Öğrencilerin dönem sonlarında temrin, iş ve raporlardan aldıkları puanlar, beceri kitabında bulunan puan çizelgesine işlenip yetkili tarafından imzalandıktan sonra dönemin bitmesine bir hafta kala okul yönetiminde olacak şekilde gönderilmesi sağlanmalıdır. Puan çizelgeleri doldurulurken öğrencilerin, ilgili dönemde yapmış olduğu çalışmalardan 100 puan üzerinden almış oldukları notlar ilgili sütuna yazıldıktan sonra bu notların aritmetik ortalaması alını son sütuna yazılmalıdır.

25. Beceri eğitimi yapan öğrenciler birinci dönemin sonunda okul atölyelerinde beceri yarışmasına alınmaktadır. Ayrıca ikinci dönemin sonunda da okul atölyelerinde beceri sınavına alınmaktadır. Beceri yarışmalarında ve beceri sınavında öğrencilere müfredat içinde bulunan konularla ilgili teorik ve uygulamalı sorular sorulmaktadır. Öğrencinin atölye dersinden başarılı olması işletmede aldığı eğitimle mümkün olacağı unutulmamalıdır.

26. İşletmelerde beceri eğitim yapan öğrencileri iş yerlerinde izlemek, varsa sorunlarını gidermek ve her konuda rehberlik yapmak üzere okul yönetimince koordinatör öğretmenler görevlendirilmektedir. Bu öğretmenler işletmelere geldiğinde gereken kolaylık gösterilmelidir.

27. Beceri eğitimi yaptırmak isteyen işletmeler, her yıl haziran ayında meslek liselerine yazılı veya sözlü olarak başvurulmalıdır. Okullardan gelen branş öğretmenleri, işletmelerde yapacakları inceleme sonucunda, işletmelerde hangi meslek alanlarında kaç öğrencinin beceri eğitimi yapabileceğini tespit edeceklerdir. Beceri eğitimi yaptırması uygun bulunan işletmelerle okul yönetimi arasında, her yıl haziran ayında ders kesiminden sonra sözleşme yapılmaya başlanır. Sözleşme yapılması okulların açılmasına kadar devam eder. Öğrencilerin beceri eğitimi okulların açılması ile başlar.

28. Okul ve işletme sözleşme imzalamadan öğrenciler beceri eğitimine başlayamaz. Karşılıklı imzalanan sözleşmenin geçerliliği okulun açıldığı tarihte başlar. Aksi durumda doğabilecek her türlü sorumluluk işletmeye aittir.

29. Öğrenci kendi isteği ile işletmeden ayrılamaz. Öğrencinin veya işletmenin beceri eğitimi ile ilgili sorunları varsa bunları koordinatör öğretmenlere veya okuldaki koordinatör müdür yardımcısına iletmelidir. Eğer sorunlar giderilmezse, işletme sorumluluklarını yerine getirmiyorsa o zaman sözleşmeler feshedilerek öğrenci işletmeden çekilir. Öğrencinin disiplinsiz davranışları varsa onun hakkında da disiplin işlemi yapılır.

30. İşletmeler, beceri eğitiminde işletmeye uyum gösteren, becerisini tutum ve davranışlarını iyi buldukları öğrencilere mezuniyet sonrası işe alarak nitelikli iş gücü ihtiyaçlarını karşılayabileceklerini gözden uzak tutmamalıdır.;